Przeszczep jest fragmentem skóry oddzielonym od łożyska naczyniowego, przeniesionym na ranę, gdzie zyskuje nowe ukrwienie. Zazwyczaj wykonuje się przeszczepy skóry pełnej grubości. Fragment tkanki zostaje pobrany od pacjenta, a miejsce i sposób pobrania zależy od rodzaju przeszczepu.
Wśród podstawowych rodzajów przeszczepów skóry wymienić można przeszczepy siatkowe, paskowe i przeszczepy małych fragmentów skóry. Odpowiednie wybranie miejsca dawczego, prawidłowe pobranie i przygotowanie materiału oraz przymocowanie przeszczepu są krytycznymi czynnikami wpływającymi na skuteczność zabiegu.
Przeszczep najłatwiej jest wykonać w przypadku ran świeżych i dobrze ukrwionych, np. od razu po zabiegu chirurgicznym czy też bezpośrednio po opracowaniu i oczyszczeniu rany. W przypadku ran starszych konieczna jest obecność zdrowej ziarniny, ponieważ zapewnia ona odpowiednie ukrwienie tkanki. Przed zabiegiem należy przygotować pacjenta odpowiednio, stosując zarówno leczenie ogólne i miejscowe. Ranę musi zostać delikatnie oczyszczona skalpelem z zanieczyszczeń i martwych komórek. Następnie na tak przygotowane miejsce zakłada się opatrunek typu wet-to-dry. Skórę wokół miejsca biorczego należy ogolić pozostawiając duży margines, a następnie zdezynfekować. W trakcie golenia niezbędne jest zabezpieczenie miejsca biorczego przed zanieczyszczeniem. W trakcie operacji należy pamiętać o stałym nawilżaniu miejsca biorczego.
Wybór miejsca dawczego jest zależny od wielkości rany. Zwykle skórę pobiera się ze ściany klatki piersiowej, ze względu na jej dobrą ruchomość i dużą elastyczność. Miejsce, z którego pobierana jest tkanka przygotowuje się jak do zabiegu chirurgicznego – należy je dokładnie ogolić (pamiętając o zachowaniu marginesu) i zdezynfekować. Następnie należy przyłożyć szablon rany, uwzględniając też ułożenie sierści w miejscu dawczym i biorczym. Obrysowując krawędź szablonu należy pamiętać o uwzględnieniu marginesu (około 1 cm). Pobrany fragment skóry przekłada się na sterylną gazę/serwetę i usuwa się tkankę podskórną aż do skóry właściwej. By wyeliminować możliwość przesunięcia się fragmentu należy naciągnąć go i przypiąć jego brzegi do serwety sterylnymi igłami. W przypadku przeszczepów siatkowych wykonuje się skalpelem 1cm otwory. Należy wykonać je w dwóch rzędach co 0,5 cm. Następnie przeszczep przyszywany jest do rany nićmi niewchłanianymi. Wykonanie przeszczepu siatkowego zapewnia lepsze dopasowanie się płata do rany i zapobiega gromadzeniu się płynu, więc nie ma konieczności drenażu tego miejsca. Wadą tego typu zabiegu jest to, że po wygojeniu rany nad otworami nie wyrasta sierść. W przypadku wykonywania przeszczepu paskowego w ziarninie trzeba wykonać rowki. Płat skóry pobiera się w taki sposób, by krótszy koniec pozostał połączony ze skórą. Fragmenty przeszczepu umieszcza się w wykonanych rowkach i przymocowuje nićmi. Skrawki skóry można pobrać za pomocą trepanu lub skalpela. W miejscu biorczym w ziarninie wykonuje się niewielkie kieszonki, w które po zatrzymaniu krwawienia wsuwa się przeszczep.
Po wykonaniu przeszczepu należy założyć trójwarstwowy opatrunek. Warstwa kontaktowa musi być wykonana z materiału, który nie przywiera, a warstwa chłonna powinna być na tyle gruba, by móc wchłonąć powstający wysięk. Właściwe założenie opatrunku umożliwia utrzymanie przeszczepu w miejscu i zapobiega jego przemieszczeniu się. Opatrunek zapewnia także ochronę przed zanieczyszczeniem i urazami z zewnątrz.Pierwszą zmianę opatrunku wykonuje się po 48 godzinach od zabiegu. Usuwając opatrunek trzeba uważać by nie uszkodzić i nie przemieścić przeszczepu. Początkowo przeszczep może być zasiniony lub blady i nieznacznie obrzęknięty. Częstotliwość kolejnych zmian opatrunku zależy od ilości wysięku z rany. Prawidłowo wysięk jest surowiczo-krwisty, jeśli zaobserwuje się ropę należy wykonać wymaz z rany i wdrożyć antybiotykoterapię. Po około dwóch tygodniach usuwa się szwy. Jeśli przeszczep nie przyjmuje się, skóra ma zabarwienie szare lub czarne, a fragment tkanki jest oddzielony od podłoża. W przypadku przeszczepów paskowych i skrawków skóry opatrunek zmienia się co 3-5 dni.
Stosowanie przeszczepów skóry jako metody leczenia ran niesie za sobą ryzyko komplikacji, jednak w części przypadków jest to najlepsze możliwe rozwiązanie. Odpowiednio zabezpieczony przeszczep, przy pomocy prawidłowo wykonanego opatrunku pomaga w prawidłowym przebiegu procesu gojenia. Ponadto stosowanie przeszczepów przy ranach rozległych zmniejsza wielkość blizny, zwiększając tym samym komfort pacjenta.
