Limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jamy ustnej występujące u kotów to niezmiernie bolesna choroba, która rozpoznawana w praktyce lekarsko-weterynaryjnej. Charakteryzuje się ciężkim stanem zapalnym dziąseł, błony śluzowej policzków oraz tylnego odcinka jamy ustnej. Najczęściej choroba dotyka koty w średnim wieku.
PRZYCZYNA
Konkretna przyczyna choroby nie jest znana. Występowanie limfocytarno-plazmocytarnego zapalenia jamy ustnej u kotów jest związane z bytowaniem w jamie ustnej licznych drobnoustrojów. Na skutek ich działania w płytce nazębnej dochodzi do silnej aktywacji komórek układu immunologicznego (plazmocytów), a to prowadzi do pojawienia się silnego nacieku zapalnego.
Zakażenie wirusem niedoboru immunologicznego (FIV) czy wirusem białaczki kotów (FeLV) herpeswirusem może towarzyszyć limfocytarno-plazmocytarnemu zapaleniu jamy ustnej. Stwierdzono częstsze występowanie tego problemu u kotów, u których pojawiło się także zakażenie kocim katarem (herpeswirus i kaliciwirus).
Do wystąpienia zaburzeń funkcjonowania układu immunologicznego predysponują:
- czynniki środowiskowe oraz pokarmowe,
- zakażenie wirusowe/bakteryjne,
- czynniki genetyczne, które mogą prowadzić do nieprawidłowej aktywacji komórek plazmatycznych.
OBJAWY
Objawami klinicznymi przewlekłego zapalenia jamy ustnej i dziąseł u kotów są:
- ślinotok
- nieprzyjemny zapach z jamy ustnej
- brak apetytu i związany z nim spadek masy ciała
- nadmierne ślinienie się (ślina gęsta z domieszką krwi lub nawet ropy)
- wypadanie pokarmu z jamy ustnej
- wokalizacja
Lekarz weterynarii w trakcie badania jamy ustnej obserwuje silny stan zapalny błony śluzowej jamy ustnej, dziąseł, a także policzków, występowanie zmian o charakterze erozyjno-rozrostowym, które obejmują dziąsła i tylną część błony śluzowej jamy ustnej, a także resorpcję zębów i zapalenie przyzębia. U części kocich pacjentów dochodzi też do powiększenia węzłów chłonnych żuchwowych.
W badaniach krwi kotów chorujących na limfocytarno-plazmocytarne zapalenie jamy ustnej należy wykluczyć możliwość występowania chorób nerek czy wątroby, gdyż również z ich powodu mogą pojawiać się zmiany w jamie ustnej u kotów.
LECZENIE
Leczenie przyczynowe nie jest niestety możliwe, ponieważ czynnik chorobotwórczy nie jest znany. Zwykle wprowadzana zostaje więc terapia wielokierunkowa, która łagodzi występujące objawy kliniczne. Kompleksowe postępowanie lecznicze składa się z leczenia farmakologicznego, regularnej higieny jamy ustnej oraz wykonywania zabiegów sanacji w gabinetach weterynaryjnych. Dzięki takim działaniom ograniczona zostaje liczba bakterii w jamie ustnej. Zabiegi takie często bywają jednak nieskuteczne ze względu na fakt, że bakterie znajdujące się na płytce nazębnej mogą stale namnażać się, przez co stan zapalny stale nawraca. Najskuteczniejsza w walce z przewlekłym zapaleniem jamy ustnej jest natomiast ekstrakcja zębów subtotalna (częściowa) lub totalna (pełna). Taki zabieg przyczynia się do ustąpienia objawów klinicznych u około 50-60% pacjentów. U pacjentów, u których objawy kliniczne utrzymują się pomimo przeprowadzenia zabiegu ekstrakcji, substancją, która dodatkowo pomaga zmniejszyć stan zapalny jest laktoferyna bydlęca. Laktoferyna bydlęca to glikoproteina, która zmniejsza dostępność jonów żelaza dla bakterii i działa przeciwwirusowo.
Ważne by pamiętać, że nie każde zapalenie przyzębia u kotów jest zapaleniem plazmocytarno-limfocytarnym. Obraz kliniczny choroby jest bardzo charakterystyczny, a same zmiany w jamie ustnej pogłębiają się i nawracają, z czasem przestając również reagować na leczenie. Niestety, w niektórych przypadkach pełne wyleczenie nigdy nie będzie możliwe, dlatego istotne jest, by koci pacjent stale pozostawał pod kontrolą lekarza weterynarii, który odpowiednio dobierze leczenie przeciwbólowe.
